کودکی و بازی در روانکاوی لئوناردو داوینچی

فروید در کتاب "روانکاوی لئوناردو داوینچی" می‌نویسد: "کودکان در دوران خردسالی رنجی وافر در آرزوی بزرگ شدن و تقلید از بزرگتر‌ها می‌برند. و این آرزو(رنج) تکانه‌ای(محرکی درونی) برای تمام بازی‌هایشان به‌شمار می‌رود." مثال برای این قضیه دادن نقش مادر و پدر و همسر، همسایه‌، دزد، پلیس و دکتر و... در بازی‌های مختلف کودکانه است. و البته نکته‌ی پیچیده‌ای که فروید به آن اشاره می‌کند این است که کودک فکر می‌کند که فرد بزرگسال از تمام اسرار و رمز و راز دنیا به‌خصوص دنیایِ جنسی باخبر و آگاه است. پس میل به بزرگ شدن با میل به دانستن این اسرار آمیخته شده است. این میل آزارنده تنها هنگامِ بازی(شبیه سازی دنیای بزرگان) است که تسکین می‌یابد. پس بازی، برای کودک تبدیل به نوعی روان‌درمانی می‌شود. فروید جایی دیگر در همان کتاب می‌نویسد: "گفته می‌شود تمام انسان‌های بزرگ باید (حداقل تا سنین میانسالی) چیزی از دوران کودکی را در خود حفظ کنند. لئوناردو به عنوان فردی بالغ همچنان بازی‌هایی را ادامه می‌داد که گاهی او را در نظر معاصرانش به فردی غیر قابل درک و کسی که وقتش را صرف مسائل کم اهمیت می‌کند؛ مبدل می‌ساخت. او هنرمندانه‌ترین وسایل بازی مکانیکی را برای مراکز تفریحی و جشن‌ها طرح ریزی می‌کرد. حتا هنگامی که سفارشی برای انجام آنها نداشت. او معماها و داستان‌های مختلفی به وسیله‌ی بازی‌هایش طرح می‌کرد." لئوناردو داوینچی زندگی جنسی پیچیده‌ای داشت. فروید به تفصیل اشاره می‌کند که شواهد زیادی مبنی بر همجنس‌گرا بودن داوینچی وجود دارد. اما داوینچی هیچوقت این میل را آشکار نکرد. گرچه هیچ‌گاه نیز با جنس مخالف خود ارتباطی نگرفت. و این دنیای پیچیده‌اش را (قدیس‌وار) در هنرش حل کرد. کوتاه سخن اینکه، ما از کودکی به‌شکلی ناخودآگاه متوجه نقش درمانی بازی می‌شویم. بازی را تسکینی بر مسائل پیچیده‌ی ذهنی (که منبع‌شان رانه‌ی جنسی و رانه‌ی مرگ است) می‌یابیم. و در بزرگسالی نیز، به شکل‌های مختلفی این بازی را ادامه می‌دهیم. می‌توان ادعا کرد تکامل این بازی همان خلق کردن است. پس هنرمند با خلق هنری همچنان در حال ادامه‌ی بازی کودکی‌ خود و نیز در حال روان‌درمانی خویش و تمام کسانی است که به بازی خود دعوت می‌کند. ما نام مخاطب را بر این دعوت‌شدگان می‌گذاریم. درآخر شاید بتوان اظهار کرد که هرچه نقشِ مخاطب -چه از راهِ دورتری مثل همزاد پنداری در تئاتر سنتی و چه از راه مستقیم‌تری مانند مشارکت در اجرا در تئاتر جدید- بیشتر باشد با روان‌درمانی تاثیرگذار‌تر و پیچیده‌تری رودررو می‌شویم.